Van PowerPoint naar interactieve e-learning: leren door de jaren heen
Auteur
Martijn Katsman
Datum
3 november 2025
Leesduur
5 min.
E-learnings zijn de laatste jaren flink veranderd. In de beginperiode waren het digitale lesboeken, vergelijkbaar met een PowerPoint. Tegenwoordig kun je daar echt niet meer mee aankomen. De interactieve e-learning is de norm geworden.
De doelgroep wordt via leuke en relevante opdrachten uitgedaagd om de leerstof tot zich te nemen. In deze blog kijken we naar de ontwikkeling van de e-learning door de jaren heen. Of, in onze eigen woorden, hoe een saaie e-learning werd ingehaald door een toffe uitdaging.
De eerste e-learning
Het is niet helemaal duidelijk wanneer de eerste e-learning verscheen. De term is voor het eerst gehoord in 1999, in de Verenigde Staten. Leren op afstand bestaat echter al veel langer, in de negentiende eeuw werd dit zelfs al gedaan. Dankzij de opkomst van internet is de e-learning steeds populairder geworden en de coronacrisis heeft voor nog eens een stroomversnelling gezorgd. Maar daar zijn we nu nog niet.
In de jaren ’60 werden computers al gebruikt voor onderwijsdoeleinden, zoals tutorials en toetsen. De computers waren groot en traag, maar het begin was er. Twee decennia later begon het dankzij de introductie van multimedia technologieën en de mogelijkheid om voortgang te registreren ergens op te lijken. De computer hield zelf bij of vragen goed werden beantwoord en of de kennis van de cursist erop vooruitging.
In 2000 werd het eerste open-source learning management systeem uitgebracht, direct gevolgd door de eerste versie van SCORM, een standaard voor het verpakken en verspreiden van leermateriaal binnen een lessysteem.
Vervolgens ging het hard. De opkomst van smartphones en tablets maakten de e-learning toegankelijk via mobiele apparaten. Mensen konden overal de e-learning volgen. Anno 2025 worden e-learnings niet alleen in het onderwijs gebruikt, maar ook in het bedrijfsleven. In die laatste categorie zijn onder andere online trainingen, webinars en onboardings populair.
De ontwikkelingen van e-learnings
Een e-learning van vroeger herken je nu niet meer terug en als je er één ziet is de kans redelijk groot dat je lachspieren aan het werk worden gezet. De eerste e-learnings waren simpele interactieve programma’s op de computer, die een vaste structuur en beperkte multimedia hadden. Het was dus vooral tekst, aangevuld met wat simpele afbeeldingen. Na de introductie van internet werd een grote sprong voorwaarts gezet, waardoor er meer interactie mogelijk is.
In de jaren ’80 en ’90 werd software op een pc gebruikt om trainingen te geven. Dit ging vaak via een cd-rom, die je in je pc stopte, waarna het programma gestart werd. In de beginperiode moest je vooral niet vergeten om je antwoorden op de cd-rom op te slaan, anders had je voor niks gewerkt. Deze e-learnings hadden zeker nut, maar aantrekkelijk waren ze niet.
De introductie van internet zorgde ervoor dat grotere groepen in dezelfde omgeving aan een e-learning konden werken. Scholen waren in het begin nog terughoudend, maar bedrijven zagen een ideale kans om hun personeel en/of klanten op een goedkope manier te trainen.
Voorbeelden van e-learnings van vroeger
Als we het bij e-learnings over vroeger hebben, bedoelen we de periode rond 2010. Toen was de e-learning echt gearriveerd en was het al meer dan alleen woorden op een scherm. Zo kon je in die periode een training volgen over veiligheid op de werkvloer, waarbij je door de verschillende slides klikte, de stof tot je nam en aan het eind een toets deed. Dit voorbeeld kun je vergelijken met een PowerPoint presentatie.
Een ander voorbeeld uit die tijd is een videoreeks over een programma als Excel, met demonstraties over de werking van dit programma. Dit waren verschillende instructievideo’s, die vooral gericht waren op zenden (het trainen van de cursist), en niet op interactie, simpelweg omdat die mogelijkheid nog niet bestond.
Van PowerPoint naar interactieve e-learning
Nu herken je e-learnings niet meer terug. De lange lappen tekst en PowerPoint-achtige e-learnings zijn vervangen door interactieve modules die het maximale uit zowel de leerstof als de cursist halen.
Het interactieve element wordt op verschillende manieren geïntegreerd. Een voorbeeld is een zogenoemde drag-and-drop-oefening. Hierbij moeten deelnemers items (antwoorden, producten etc.) naar de juiste plek slepen. Begrippen worden gekoppeld aan definities of stappen in een proces moeten in de goede volgorde worden gezet. Dit herken je misschien nog van vroeger op school, nu gebeurt het digitaal.
Scenario-gebaseerde keuzes zijn ook interactief. De cursist krijgt een realistische situatie voorgeschoteld en moet een keuze maken uit meerdere opties. Op basis van de keuze volgt feedback of gaat de cursist naar een volgend element in de leerervaring.
Wat ook goed werkt, is een quiz na afloop van een onderwerp. Via meerkeuze-, sleep- of invulvragen krijgen deelnemers meteen na het beantwoorden uitleg of feedback over hun antwoord. Dit helpt bij actieve kennisverwerking.
Visuele meesterwerken
Op tekstueel gebied is er het nodige veranderd. De inhoud mag dan hetzelfde zijn gebleven, de lange lappen tekst vind je niet meer terug in de moderne e-learning en dat komt door de visuele vooruitgang. Vroeger werden teksten afgewisseld met afbeeldingen, nu komen er allerlei visuele meesterwerken voorbij.
Infographics zijn hier een goed voorbeeld van. Dit zijn visuele weergaven van informatie, data of processen. Ze maken complexe informatie overzichtelijk en aantrekkelijk, bijvoorbeeld een stappenplan of vergelijking in beeldvorm.
Animaties mogen ook niet ontbreken. Via een animatie leg je eenvoudig een proces, handeling of concept uit. Je kunt denken aan een korte video waarin wordt uitgelegd hoe een machine bediend moet worden of hoe je mond-op-mondbeademing geeft.
E-learnings staan ook vol met iconen. Deze kleine visuele elementen kunnen snel een betekenis overbrengen, zoals een lampje voor een tip, een uitroepteken voor een waarschuwing of een checklist-icoon bij opdrachten.
De moderne e-learning staat ver af van PowerPoint
In deze blog heb je kunnen lezen dat de moderne e-learning in niets meer lijkt op wat je tien jaar geleden zag, en dat is maar goed ook. Er is tegenwoordig veel meer mogelijk, waar ontwikkelaars dan ook grondig gebruik van maken.
Voor cursisten betekent de moderne e-learning een grote en bovenal aantrekkelijke uitdaging. Door alle interactieve elementen blijft de stof beter hangen. En dat moet het doel van iedere e-learning!
